Elektrisch materieel of Stage IIIB en hoger wordt de norm
DIESEL GAAT IN DE BAN
Bouw- en grondverzetbedrijven kunnen in veel gevallen worden verplicht om hun op diesel draaiende graafmachines en wielladers te vervangen door accu-elektrische modellen. Dieselmachines mogen over het algemeen niet langer binnen worden gebruikt, en niet buiten als ‘in de omgeving’ ervan mensen moeten werken. Bedrijven hebben een ‘inspanningsplicht’ om ‘waar mogelijk’ dieselmachines te vervangen.
Lees verder
: Uit het rapport van de Inspectie SZW van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat bedrijven een inspanningsplicht hebben. Volgens de vroegere Arbeidsinspectie brengt elke vorm van dieseluitstoot ‘gevaar voor de gezondheid met zich mee’. Op grond hiervan kan bedrijven de verplichting worden opgelegd om hun dieselmaterieel te vervangen. De gww, de bouw en wegwerkzaamheden worden in het rapport specifiek genoemd.
Minimaal Stage IIIB
De inspectiedienst stelt dat werkgevers blootstelling van hun personeel aan kankerverwekkende stoffen moeten voorkomen. Dit is een verplichting uit de Arbeidsomstandighedenwet. Als het ‘technisch niet mogelijk’ is om een accu-elektrische machine in te zetten, moet de dieseluitstoot worden beperkt door materieel in te zetten dat voldoet aan de Stage IIIB-nom of hoger. Een andere mogelijkheid is het plaatsen van een roetfilter.
Het gebruiken van GTL of biodiesel is niet genoeg om aan de wettelijke vereisten te voldoen, zegt de inspectie. Een bedrijf moet kiezen voor een oplossing waarbij ‘géén deeltjes met elementair koolstof’ worden uitgestoten. In de praktijk gaat het dan om accu-elektrische machines en aandrijvingen op LPG, waterstof of aardgas. Of de vervanging van dieselmaterieel financieel haalbaar is voor een bedrijf, speelt geen rol. Als een emissievrije machine verkrijgbaar is op de markt, en toepasbaar in het werk waar het om gaat, is een ondernemer verplicht om deze in te zetten in plaats van een dieselmodel.
Roetfilter
De Inspectie SZW benadrukt dat bedrijven een ‘inspanningsplicht’ hebben om te kijken naar de vervanging van hun dieselmaterieel. Deze plicht geldt bij rupsgraafmachines tot ‘in ieder geval’ 30 ton, aggregaten, transportbanden, betonmortelpompen, palletwagens, hoogwerkers, compressoren, trilplaten en trilstampers. Hiervoor zijn in elektrische alternatieven voorhanden, aldus de inspectiedienst. Bestelwagens en kleine vrachtwagens op diesel moeten wijken voor vergelijkbare modellen op LPG of aardgas.
Bedrijven zijn van de inspanningsplicht gevrijwaard als het ‘technisch niet uitvoerbaar’ of ‘technisch onmogelijk’ is om een emissievrije machine in te zetten. Dan moeten zij minstens een roetfilter aanbrengen met ‘een alarmfunctie die aangeeft wanneer het filter vol is’. Een andere mogelijkheid is de cabine voorzien van een overdruksysteem. Ook het inzetten van een hybride graafmachine met een diesel- en elektromotor is dan toegestaan. Bij dit alles moet wel worden aangetoond dat de dieseluitstoot voldoende is teruggebracht.
Het financiële aspect speelt in deze onderbouwing geen rol
Onderbouwing
De inspectie kondigt desgevraagd aan dat zij over de nieuwe lijn in 2020 waar nodig nog informatie zal verstrekken. Maar zij gaat ook handhaven. Een bedrijf dat meent dat het vervangen van een dieselmachine door een emissievrije machine onmogelijk is, moet ‘een gedegen schriftelijke onderbouwing’ overleggen. ‘Het financiële aspect speelt in deze onderbouwing geen rol’, zo laat de Inspectie SZW weten aan BouwMachines. In een plan van aanpak moet ‘met duidelijk omschreven termijnen’ worden vastgelegd welke stappen gaan worden gezet om de uitstoot te beperken.
De op 7 juli 2020 gepubliceerde Basis Inspectie Module Blootstelling aan Dieselmotoremissies, zoals het rapport officieel heet, is met onmiddellijke ingang van kracht geworden. De module is geactualiseerd omdat de stand van de techniek is veranderd, zo laat de inspectie weten. De nu vastgelegde regels gelden totdat er andere regelgeving komt of nieuwe wetenschappelijke inzichten ontstaan.
Tekst: Boudewijn Warbroek Foto’s: Shutterstock
